Татар халык ашлары бик тәмле һәм файдалы.
Татарча пицца
Йомшак кына итеп камыр басабыз һәм утыз минутка кабарырга калдырабыз.
500 г онга: ярты стакан сөт, бер йомырка, 50 г маргарин, 1-2 аш кашыгы көнбагыш мае, бер аш кашыгы каймак, бер аш кашыгы шикәр комы, 10 г коры чүпрә, чама белән тоз.
Татарча пицца
Камырны табага тигезләп җәябез. Тавык итен озынча итеп турыйбыз һәм камыр өстенә тезәбез. Борыч, тоз сибәбез, аджика сөртәбез.
Суганны ярымбоҗралап турыйбыз – икенче кат итеп тезеп куябыз.
Өченче кат – ярымбоҗра итеп киселгән помидор. Кыярны юка гына итеп телемлибез дә дүртенче кат ясыйбыз. Майонез сылыйбыз.
Өчпочмак формасындагы сыр кисәген телемнәргә кисәбез һәм пиццаның өстен каплыйбыз. Сырга да майонез сылыйбыз. Тәмләткечләр сибәбез (әлеге очракта – киптерелгән петрушка, укроп, тавык ите өчен тәмләткечләр сиптек).
200 градуска кадәр кызган мичкә 35-40 минутка куябыз.
1 Пицца өсте өчен: тавыкның ак ите, ике помидор, бер баш суган, 1-2 тозлы кыяр, аджика, майонез, 300 г сыр, тәмләткечләр, тәменчә тоз, борыч.
Фәния Гайнановадан рецепты
"Гөлтан" салаты
Тавык түшен ваклап турыйбыз. Суганны турап, әчелеге бетсен өчен 5 минут кайнар суда тотабыз. Йомырканы эре угычтан уып, майонез белән катнаштырабыз. Кыярны – вак шакмаклап, укропны ваклап турыйбыз.
Зур сай тәлинкәнең төбенә тавык итен салып, йомыркалы майонезның өчтән бер өлешен ит өстенә ягабыз. Суганның суын агызып, кыяр белән катнаштырабыз һәм йомыркалы майонез өстенә түшибез. Кыяр өстенә мул итеп укроп сибеп, өстенә йомыркалы майонез ягабыз. Чираттагы рәткә суы сөзелгән гөмбә салына. Аның өстенә йомыркалы майонез ягабыз.
Салат өстен ярым боҗралап туралган кыяр, кызыл борыч һәм урталайга бүленгән бүдәнә йомыркалары белән бизибез.
Пешкән тавык түшегә: 5 йомырка, 300 г маринадлаган гөмбә, ярты баш суган, ике кыяр, 1 зур учма укроп, 5 аш кашыгы майонез.
Бизәү өчен: 5 бүдәнә йомыркасы, бер кызыл борыч, петрушка
Ләйсән Хәмитовадан рецепты
татар халык ашлары
Кәбестә бәлеше
Кәбестә бәлеше дә — ачы камырдан; ул яшел суган бәлеше кебек үк ясала.
Кәбестә бәлеше эче әзерләү.
Тыгыз башлы кәбестә сайлап алып, тышкы яфракларын чистарткач, күчәнен кисеп ташлыйлар һәм, вак кына итеп, тагаракта чабалар. Аннары, тоз сибеп, кул белән уалар, иләктә суын саркыталар. Шуннан соң кәбестәне майлы табага салалар да, бераз тоз өстәп, өстен каплап сүрән утта йомшарганчы парландыралар. Суынгач, вак кына турап пешкән йомырка, күп итеп май һәм тоз салып, яхшылап болгаталар һәм бәлеш ясыйлар. Кәбестәне табадагы камырга тигезләп җәйгәч, кискәндә, ашаганда эче коелмасын өчен, өстенә 1-2 чи йомырка туглап салалар.
1 бәлешкә: 1-1,2 кг ачы камыр, 2 кг кәбестә, 200-250 г май, 6-7 йомырка, 1/2 стакан сөт.
татар халык ашлары
Каймаклы тавык
Каймаклы тавык
Табада кыздыру өчен чебеш яисә кечерәк яшь тавык әйбәт. Чистарткач, урталай яралар, тиреле ягыннан тукмак белән яссыланганчы суккалыйлар, ике ягына да тоз, борыч сибеп ышкыйлар, 1-2 сәгать салкында тоталар. Аннары кызу майлы табада, әйләндерә-әйләндерә, 35-40 минут кыздыралар.
Кыздырган тавык итен кәстрүлгә салып, бераз гына шулпа, вак итеп тураган кишер, суган, тоз, борыч, каймак өстәп, 10-15 минут кайнатып алалар.
Каймаклы тавыкны табынга яшелчәләр белән бирәләр.
1 өлешкә: 150 г. тавык, 20 г. башлы суган, 15-20 г. май, 50-75 г. каймак, тоз, борыч — кирәгенчә.
татар халык ашлары
Кабак бәлеше.
Кабак бәлеше
Кабак бәлешен дә башка бәлешләрне ясаган кебек үк ачы камырдан ясыйлар, тик ясаганнан соң, мичкә тыкканчы табасында 30-40 минут кабарталар. Аннары, өстенә чи йомырка сөртеп, мичкә тыгалар. Бәлеш 60-80 минут пешә, мичтән алгач, бераз суытып кисәләр.
Бәлеш эче әзерләү: Бәлеш өчен өлгергән каты кабак алалар. Башта, урталай ярып, эчен чистарталар, кабыгын әрчиләр һәм вак кына итеп турыйлар. Аннары өстенә тоз сибеп бераз угач, иләктә саркыталар һәм бүрттерелгән дөге кушалар, сары май эретеп салалар.
Кабакны, шакмаклап турап, кайнар суга салып алырга да мөмкин, аннан соң, иләккә яисә чиста тастымалга салып саркыткач, шикәр, тоз, ярма һәм май салып болгаталар.
Кабак бәлешен бүрттерелгән тары ярмасы белән дә пешерәләр. Кабак бәлешенә ярманы бүрттермичә дә салырга була.
1 бәлешкә: 1 кг ачы камыр, 1,5 кг кабак, 300 г дөге яисә тары ярмасы, 250-300 г сары май, бәлеш өстен майларга 1 йомырка.
Тиз пешергән кабак бәлеше
Эреткән май, тоз, лимон кислотасын, йомырканы яхшылап болгаталар. Шуңа вак итеп туралган кабак, бәрәңге боткасы катнаштыралар (йөзем җимеше дә салырга мөмкин). Майлы табага тигез итеп җәйгәч, өстенә йомырка сарысы сөртәләр, 45-50 минут духовкада пешерәләр. Аннары, бераз суытып, табынга бирәләр.
500 г кабакка: 50 г май, 250 г бәрәңге боткасы, 100 г йөзем җимеше, калганнары — кирәгенчә.
татар халык ашлары
Каймаклы пирог
Каймаклы пирог "Сметанник"
Каты итеп басылган ачы камырны, җәеп, таба кырыена җиткереп майлы табага салалар. Тирән савытка йомырка сытып, каймак, шикәр комы өстиләр һәм болгаталар. Шуны камыр өстенә 1-2 см калынлыкта салып, кырыйларын сырлыйлар һәм духовкада 30-40 минут пешерәләр. Әзер пирогы суытып, кисеп чәй янына бирәләр.
1 сметанникка: 0,5 кг камыр, 500 г каймак, 4 йомырка, шикәр комы.
"Грекча салат"
Өстәлгә помидор, яшел кыяр, баллы борыч (аның төрле төстәгеләрен алсан, тагын да яхшырак), төше алынган зәйтүн җимеше, брынза, пекин кәбестәсе, көнбагыш яки зәйтүн мае алып куялар. Башта помидор, кыяр, борыч, кәбестәне яхшылап салкын суда юалар. Кыярның башларын кисеп алырга, помидорның сабагын өзәргә, борычны орлыкларыннан чистартырга онытмабыз. Аннан аларны 2 см зурлыгында шакмаклап турыйлар. Туралган яшелчәләрне тирән савытка салалар. Хәзер инде сырны да нәкъ шулай ук шакмаклап турыйлар һәм савытка бушаталар. Продуктлар өстенә зәйтүн җимешләре салалар да, бераз көнбагыш яки зәйтүн мае өстәп, яхшылап болгаталар.
Кулинарные традиции татарской кухни складывались не одно столетие. Сохраняя свою самобытность, многое в кухне менялось: она совершенствовалась, обогащалась новыми знаниям и продуктами, о которых татары узнавали от соседей. В наследство от тюркских племён периода Волжской Булгарии в татарской кухне остались катык, бал-май, кабартма, из китайской кухни были заимствованы пельмени и чай, из узбекской — плов, халва, шербет, а из таджикской — пахлеве. В свою очередь опыт татарских поваров также был востребован. Например, технологию жарения продуктов русские повара переняли у татар. Несомненно, что на состав продуктов в первую очередь влияли природные условия и не в последнюю образ жизни. Издавна татары занимались оседлым земледелием и животноводством, что способствовало преобладанию в пище мучных и мясомолочных блюд, но особое место в кухне народа занимала разнообразная выпечка. [ Читать дальше ]
Беляши с сыром
Для рецепта беляшей с сыром замешиваем тесто на воде и сухих дрожжах без добавления яиц. Муки добавляем столько, сколько возьмет жидкость, чтобы тесто было похоже на густую сметану. Примерно через 40 минут дрожжевое тесто будет готово для лепки беля.
Беляши с мясом
У этого рецепта беляшей много плюсов. Обычно тесто делят на лепешки, которые раскатывают на столе, поэтому после приходится отмывать столешницу, да и лишняя мука горит во фритюре. Можно обволакивать тестом слепленные мясные фрикадельки, не припудрива.
Азу из куриных сердечек
Азу можно готовить практически из любого мяса и мясопродуктов. Я выбрала куриные сердечки и не прогадала — вкусно получилось. Огурцы для азу надо брать соленые, а не маринованные. К готовому азу из куриных сердечек можно добавить отварной картофель.
Къашык-аш (суп с пельменями)
Къашыкъ аш (ложечный суп) — знаменитый крымскотатарский суп с пельменями. И да, дорогие девушки, не забываем — у хорошей хозяйки должно помещаться не менее 12 пельмешек на ложку. .
Губадия с мясом, творогом и изюмом
Одно из самых популярных блюд татарской и башкирской кухонь – губадия (или губадья). Есть масса рецептов и способов приготовления сладкой и не сладкой губадии. Сегодня будет рецепт приготовления губадии с мясом. .
Пряный чак-чак
Чтобы приготовить чак-чак, не требуется каких-то особых кулинарных навыков. Рецепт простой, надо только запастись терпением. Тесто для чак-чак надо хорошо вымесить, раскатать в пласт, нарезать и приготовить на масле. Эти кусочки теста после смешивают.
Бэлиш с курицей (зур бэлиш — большой пирог)
Бэлиши делаются из курицы, баранины, говядины, рыбы, с картофелем или крупами. Я сделала с куриной грудкой. Поскольку добавляла бульон, то тесто делала пресное. Если делать из дрожжевого, бульон может вытечь. .
Элеш с курицей и картофелем (татарский пирожок)
Элеш – классическая выпечка татарской кухни. Для начинки используется куриное мясо, сырой картофель и лук. Тесто для татарских пирожков готовят на сметане и растопленном маргарине (или сливочном масле).
Чак-чак («орешки» с мёдом)
Чак-чак — традиционная праздничная татарская сладость, которую готовят из пресного теста, обжаренного во фритюре и залитого медовым сиропом.
Татарское азу из баранины
Традиционно азу делается из говядины, никогда не делается из курицы и крайне редко бывает из баранины, но когда хочется азу и есть хороший барашек, то почему-бы и нет. К азу можно подать белый хлеб и что-нибудь кисломолочное. Хорошо для обеда выходно.
Татарская картошка
Такую картошку готовила моя подружка татарка, с которой мы жили в общежитии в институте. Она ее называла татарская картошка. Сытная, вкусная, здоровая еда. Минимум затрат и усилий — максимум удовольствия.
раздел: Картофельные блюда
Азу с куриными желудками
Азу — это блюдо татарской кухни, которое очень популярно у нас, в Поволжье, да и на Урале тоже. Обычно готовится из говядины, но есть и такой вариант, во-первых более бюджетный по цене, во — вторых более бюджетный по количеству готовых блюд — из одно.
раздел: Куриные потроха
Творожные витушки с мясом и грибами
Основа витушек — творожное тесто. После жарки тесто отлично увеличивается в объеме, пушистое, с приятной хрустящей корочкой сверху и мягкое внутри. Витушки могут стать отличной заменой беляшам (уж очень вкус похож), когда хочется такого, а нет времен.
раздел: Мелкая выпечка
Кыстыбый с картошкой
Кыстыбый — это обжаренная на сковороде пресная лепёшка, начинённая кашей или картофельным пюре. Рецепт татарской кухни. Чтобы лепешки не ломались на изгибе, их надо начинять горячими и не забывать смазать растопленным маслом. Подавать в горячем виде.
раздел: Татарская кухня
Янтыки
Янтык — большой пирожок с начинкой из мяса или сыра крымско-татарской кухни. Что-то вроде чебуреков, выпеченных на сухой сковородке и смазанных маслом. Вкусно.
раздел: Татарская кухня
Скороспелые беляши
Свои скороспелые беляши я часто готовлю на ужин — пока муж ставит машину в гараж, вполне можно успеть! Тесто — на кислом кефире, мягкое, оно тесто не должно быть закрученным. Рецепт рассчитан на 20 беляшей.
Чебуреки
Чебуреки готовят из пресного теста с мясной или сырной начинкой. Из теста раскатывают лепешку, кладут начинку, защипывают края и жарят в масле. Отсюда у готовых чебуреков очень вкусная золотистая корочка.
раздел: Татарская кухня
Кубете (пирог по-татарски)
Еще один вариант мясного пирога кубете. В этом пироге много лука, много картофеля и не очень много мяса. Вместо бульона в начинку пирога добавляют кусочки сливочного масла.
раздел: Татарская кухня
Кубете
Кубете (кубите) — блюдо татарской кухни. Это пирог с мясом, картофелем и луком. В этом рецепте кубете готовят из слоеного теста, но можно и из обычного дрожжевого.
раздел: Мясные пироги
Кош теле
мука, яйцо, молоко, соль, топленое масло, сахар, сахарная пудра, чайная сода
раздел: Татарская кухня
Кыстыбый с картофелем
пресное тесто, картофельное пюре, репчатый лук, масло (для смазки), мука, вода или молоко, сахарный песок, масло сливочное, яйцо, соль
раздел: Татарская кухня
Бифштекс по-татарски
говядина, яйцо, лук репчатый, горошек зеленый, помидоры, лук зеленый, зелень петрушки, перец молотый, соль.
раздел: Татарская кухня, Бифштекс
Вак бэлиш с рисом и мясом
тесто, мясо, рис, лук репчатый, масло топленое, бульон, яйцо, перец, соль
раздел: Татарская кухня, Беляши
Салма
мука (пшеничная, гречневая, чечевичная, гороховая на выбор), бульон, яйцо, соль
раздел: Татарская кухня
Салма в бульоне
бульон, салма (готовая), лук репчатый, перец, соль, зеленый лук
раздел: Татарская кухня
Суп-лапша домашняя с мясом
кости, мясо с костью, лук репчатый, морковь, лапша, перец, соль
раздел: Татарская кухня, Суп-лапша
Проектная работа "Татар халык ашлары"
Скачать:
| Вложение | Размер |
|---|---|
| tsyganova_a.a.tat_.ha_.ashl_.prekt_.docx | 245.84 КБ |
Предварительный просмотр:
Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение
«Алексеевская общеобразовательная школа №1»
«Татар халык ашлары»
Ученица 8 «А» класса
п.г.т. Алексеевское 2017 год.
Татар халкы бик борынгыдан ук аш-су әзерләргә оста булган, тәмле оригиналь ашлар пешергән. Милли ашларның үзенчәлеге халыкның тормыш рәвешенә бәйле булган. Татарлар элек-электән иген иккән,шуңа күрә оннан, ярмадан ашлар әзерләгән, арыш, бодай, карабодай, борчак, арпа һәм солы онын, тары, карабодай, борчак һәм борай, соңрак дөге ярмасын киң кулланган. Крестьян халкы тарттырмыйча гына борчак белән ясмыктан төрле ашамлыклар әзерләгән. Ит, бигрәк тә сарык,сыер һәм ат(тай) ите татарларның яраткан ашы булган. Яңа суйган терлек итен өстенрәк күргәннәр, әмма җәен,саклар урын булмаганлыктан, тозлы һәм каклаган ит тә кулланганнар. Иттән аш, шулпа пешергәннәр, аштан алган итне еш кына шулпадан соң биргәннәр. Ат итен аеруча яратып ашаганнар, чөнки ул бик туклыклы, халык арасында хәтта ат ите ашаган кеше салкынга бирешми, ару-талуны белми дигән фикер дә яшәгән. Борынгы татар ашлары арасында тавык, каз, үрдәк, күркәдән әзерләнгән ашамлыклар шактый булган,терлек һәм кош итен күбрәк пешереп кулланганнар. Итне бик сирәк, бай татарлар бәйрәм табынына гына кыздырып биргәннәр. Татар ашлары арасында сөт азыклары зур урын алып торган. Ләкин сөтне шул килеш кенә сирәк кулланганнар, чәйгә салып эчкәннәр яисә ашамлыкларга салганнар.Сөттән май язганнар,сөзмә, эремчек, катык, коймак, корт ясаганнар. Татарлар ясаган атлан май бөтен тирә-юньдә дан тоткан. Йомырканы төрлечә пешергәннәр, ашка салганнар,тәбә әзерләгәннәр, камырга һәм төрле бәлешләргә сытканнар. Сабантуй вакытларында ул традицион ашамлык булып саналган. Балыкны азрак кулланганнар. Корбан балыгы, сазан, судак кебек балыкларны кыздырганнар, алардан бәлеш салганнар. Елга балыгыннан тәбә пешергәннәр. Яшелчәләрне күбрәк бәлеш эченә салганнар һәм башка ашамлык янына биргәннәр. Яшелчәләрдән- кабак, чөгендер, суган, шалкан, кишер, ачы торма, кыяр һәм кәбестәне күп кулланганнар. Авыл кешеләре кыргый үләннәрдән: балтырган, кузгалак, кычыткан, көтүче сумкасы, мәтрүшкә, кыр суганыннан беренче һәм икенче ашлар,бәлеш эчләре әзерләгәннәр. Кыргый җиләкләрдән: мүк җиләге, нарат җиләге, балан, җир җиләге, каен җиләге, кара җиләк, шомырт, миләш башлыча эчемлекләр һәм бәлеш эчләре ясаганнар. Мин Татарстанда яшим, шуңа күрә татар халкының милли ризыклары белән кызыксынам. Кыстыбый, өчпочмак, гөбәдия, чәк-чәк, бәлешләр турында төрле мәглүмат җыям, әни белән бәйрәмнәрдә пешерәм.
Чәк-чәк тарихы буенча без әлеге ризыкның әзерләү тәртибенең үзләрмәвен күрәбез. Ә менә формасы төрле булырга мөмкин, бу ясаучының зәвыгына карап эшләнелә. Вакытлар үтү белән, әлеге ризыкны бәйрәм ризыгына чутлыйлар, чөнки ул һәр бәйрәм табынык бизәгән. Әлегрәк бу татлы чәк-чәкне туйларга әзерли торган булганнар, бу кияү һәм кәләш әти-әниләренең мөһим бүләге итеп каралган. Хәзер исә чәк-чәкне әзерләү өчен аерым бәйрәм яки вакыйга кирәк түгел, әлеге ризык һәр гаиләнең өстәлендә көндәлек ризык!
- Он – 400 г.
- 4 данә йомырка.
- Сөт – 67 г.
- Шикәр – 10 г.
- Тоз – 22 г.
- Көнбагыш мае – 210 г.
- Бал – 370 г.
- Шикәр комы – 90 г.
Катырак итеп басылган татлы камырны кисәкләргә бүләләр һәм бер сантиметр калынлыкта бау сыман итеп тәгәрәтәләр, аннары вак кына турыйлар, кайнап торган майда саргыт төскә кергәнче болгата-болгата пешерәләр. Балга шикәр комы салып аерым савытта кайнатып алалар. Балның әзерлеген белү өчен, кайнап торган массаны кашык белән алып салкын суга тамызалар, әгәр ул оешса, җәелеп китмәсә, бал әзер була. Әзер төшләрнең өстенә бал сиробы салып болгаталар, киң савытка өеп куеп чәй янына бирәләр.
